Mieszkańcy Domecka, Nowej Kuźni i pobliskich miejscowości mogli poznać historie, obejrzeć i pomodlić się w 10 drewnianych kościółkach na Śląsku Opolskim. Pielgrzymka odbyła się 31 sierpnia 2006 roku.


Pierwszym przystankiem w naszej "wędrówce" był drewniany kościół pw. św. Rocha w Dobrzeniu Wielkim.

Kościół jest usytuowany na cmentarzu, na końcu wsi, zbudowany w 1658 r. Kilkakrotnie był odnawiany (1752, 1928, 1958). Jest konstrukcji zrębowej, krótkie prezbiterium, zamknięte trójbocznie, zwrócone ku północy; przy nim zakrystia. Nawa dużo szersza, prostokątna, ze skośnymi ścianami w przejściu do prezbiterium. Wnętrze nakryte stropem płaskim. Tęcza o wykroju ściętego trójliścia. Boczne ściany naw wzmocnione lisicami. Chór muzyczny wsparty na 4 słupach. W wejściach do zakrystii i nawy drzwi prostokątne z podwójnym wałkiem w kluczu. W wejściach bocznych do nawy drzwi klepkowe, ćwiekowane. Kościół otoczony na zewnątrz sobotami wspartymi na słupach z zastrzałami. Ściany ponad sobotami szalowane. W elewacji frontowej ponad sobotami, ganek wsparty na 4 słupach, umożliwiający dostęp do chóru muzycznego. Dachy siodłowe oraz pulpitowe, zadaszenia sobót i ganku kryte gontem. Nad nawą wieżyczka na sygnaturkę, zakończona złożonym baniastym, podwójnym hełmem z sześcioboczną latarnią, pobita gontem. Ołtarz główny barokowy z 1700 r. z obrazem św. Rocha. Ołtarze boczne, ambona i obrazy również w stylu barokowym. Proboszcz tegoż kościółka opowiedział nam o życiu św. Rocha, a ks. Marcin Tomczyk odprawił tam mszę świętą za uczestników pielgrzymki i ich rodziny.

Drugi kościółek pw. św. Wawrzyńca mieści się w Laskowicach.

Znajduje się na niewielkim wzniesieniu, orientowany, konstrukcji zrębowej, z wieżą budowaną na słup, kryty gontem. Prezbiterium zakończone trójbocznie, przy nim zakrystia z lożą kolatorską na piętrze. Nawa szersza prostokątna z dobudowaną od zachodu wieżą. W nawie strop kasetonowy, w prezbiterium sklepienie kolebkowe. Na belce tęczy data budowy kościoła. Chór muzyczny wsparty na słupach, przedłużony z emporą wzdłuż ściany północnej. Okna zamknięte półkoliście. Wejście do nawy prostokątne. Na zewnątrz przy wieży i nawie przedsionek zadaszony, łączący się z odcinkiem sobót, oszalowany. Dachy siodłowe kryte gontem, nad nawą sześcioboczna wieżyczka na sygnaturkę, nakryta baniastym hełmem z latarnią. Wieża o ścianach lekko pochyłych, oszalowanych, nakryta wysokim ośmiobocznym dachem namiotowym. Ołtarz barokowy z XVII w. z rzeźbami świętych: Piotra, Pawła, Katarzyny, Barbary oraz Michała Archanioła. Obraz św. Barbary z XIX w. Ambona z elementami z XVII w. Krzyże z XVII i XVIII w. o charakterze ludowym. Dzwon odlany z 1606 r. Obraz św. Wawrzyńca.

Kolejnym punktem pielgrzymki była miejscowość Lasowice Wielkie z kościołem pw. Wszystkich Świętych.

Drewniany kościół w Lasowicach Wielkich istniał już w 1447 r. Po jego pożarze w 1519 r. wzniesiono tu nowy kościół. Obecny, drewniany kościół parafialny zbudowano w 1599 r. Wzniesiony jest na cmentarzu w otoczeniu drzew. Jest konstrukcji zrębowej, orientowany, wieża budowana na słup. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim dobudowana w 1905 r. murowana zakrystia. Nawa szersza na rzucie kwadratu. Od strony zachodniej wieża z przybudówkami, kruchtą i oszalowanym wejściem na chór muzyczny. Wnętrze nakryte stropem płaskim, w prezbiterium z nową kratownicą. Chór muzyczny wsparty na 8 słupach. Ściany na zewnątrz pobite gontem, od północy niskie soboty wsparte na słupach. Dach siodłowy o jednej kalenicy z wydatnym okapem w części prezbiterium. Wieża o ścianach pionowych, dach czterospadowy z wypukłym okapem w części prezbiterium. Wieża o ścianach pionowych, dach czterospadowy z wypukłym cebulastym zakończeniem. Ambona i chrzcielnica z XVIII w. Inne rzeźby i zabytkowe przedmioty z XVII w. Dzwon z 1521 roku. Po obejrzeniu tegoż kościoła i zapoznaniu się z jego historią przyszedł czas na przerwę, w której mogliśmy się posilić pysznymi pączkami popijając kawę lub herbatę. Po krótkim odpoczynku wyruszamy dalej.

Po Lasowicach Wielkich przyszedł czas na Lasowice Małe.

Kościół drewniany pw. Wniebowzięcia NMP, orientowany, konstrukcji zrębowej, Wieża budowana na słup. Prezbiterium zakończone trójbocznie, obok zakrystia. Nawa nieci szersza zbliżona do kwadratu, z wieżą od strony zachodniej i kruchtą. Wewnątrz stropy płaskie. W tęczy belka fazowana. Chór muzyczny wsparty na 6 słupach, mieści organy. Wnętrza nakryte stropami płaskimi. Wejścia prostokątne. Ściany na zewnątrz pobite gontem. Dachy siodłowe, gontowe, dach nad prezbiterium przechodzi w zakrystię. Nad kruchtą dach trój spadowy. Wieża o ścianach nieznacznie pochyłych, oszalowana deskami, nakryta dachem namiotowym gontowym. Ołtarze barokowe z rzeźbami świętych, obrazy z końca XVII w. Rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem - gotycka z 1492 r. Ambona z XVII w., chrzcielnica z XVI w. Krzyże ludowe, lichtarze drewniane i cynowe z XVII w.

Kolejny przystanek: Chocianowice, kościół pogrzebowy pw. Nawiedzenia NMP.

Dowiedzieliśmy się, że drewniany kościół istniał już w 1376 r. Obecny zbudowany był w 1622 r. Do 1810 r. pod patronatem Zakonu Krzyżowców z Czerwona Gwiazdą. Do1959 r. był kościołem parafialnym. Kościół orientowany, konstrukcji zrębowej, z wieżą budowaną na słup, na podmurowaniu. Prezbiterium zamknięte trójboczne, przy nim zakrystia. Szersza nawa z kruchtą od południa a wieżą od zachodu. Wnętrze nakryte stropem płaskim. Chór muzyczny wsparty na 4 słupach, przedłużony po bokach. Okna i otwory wejściowe prostokątne. Na zewnątrz od strony północnej przy nawie i częściowo przy wieży, soboty wsparte na słupach, zadaszone częściowo do wysokości okien a częściowo do wysokości okapu dachu nawy, kryte gontem. Dachy siodłowe. Nad nawą sześcioboczna wieżyczka na sygnaturkę pokryta wysmukłym daszkiem namiotowym, pobitym gontem. Wieża o ścianach nieznacznie pochyłych, oszalowanych, nie związana z dachem nawy, nakryta ośmiobocznym gontowym dachem namiotowym. Ołtarz główny z 1726 r. architektoniczny, z rzeźbami świętych: Jakuba, Macieja, Jana Ewangelisty i Jana Chrzciciela a także późnogotyckim obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. (W 1959 r. wybudowano nowy, murowany kościół, do którego przeniesiono obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI wieku.) Na ołtarzu dokument konsekracyjny z 1666 r. Ołtarz boczny barokowy. Ambona regencyjna z rzeźbą Chrystusa. Organy z XVIII w. Chrzcielnica z XVIII w. Stacje drogi krzyżowej o charakterze ludowym z XIX w. Monstrancja klasyczna z 1834 r. fundacji Józefa Gorzołki, miejscowego młynarza. Dzwon z 1750 r.

W Bąkowie mieści się kolejny drewniany kościółek.

Kościół drewniany w Bąkowie należy do najstarszych w rejonie kluczborskim. Zbudowany na przełomie XV /XVI w., a więc jeszcze przed rokiem 1500, przechodził różne koleje losu - w 1550 został przejęty przez protestantów; od 1945 r. ponownie katolicki. Kościół późnogotycki, orientowany, konstrukcji zrębowej, na podmurowaniu ceglanym oszalowanym deskami. Wieża konstrukcji szkieletowo - słupowej. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim niewielka zakrystia i składzik. Nawa nieci szersza, prostokątna, z kwadratową wieżą od zachodu. Wnętrze nakryte stropem płaskim. Na styku nawy i prezbiterium tęcza z belką fazowaną. W nawie chór muzyczny z tyłu, z którym łączą się empory / galeryjki/ wzdłuż ścian bocznych, wsparte na siedmiu słupach /dobudowane w XVII w./. W środku parapetu chóru barokowy kartusz herbowy. Na emporach malowane obrazy religijne /Ukrzyżowanie/ oraz kartusze herbowe kolatorów. Okna zamknięte łukiem spłaszczonym. Przy prezbiterium i północnej ścianie schody prowadzące na empory z zadaszeniami gontowymi. Dachy siodłowe kryte gontem. Wieża na wysokim podmurowaniu, nakryta ośmiobocznym dachem namiotowym. Wewnątrz zachowane fragmenty polichromii /odkryte w 1913 r./, w prezbiterium Zesłanie Ducha Świętego i Wniebowstąpienie, w nawie fragment sceny Zwiastowania. Cennym zabytkiem jest ołtarz główny - tryptyk z II połowy XIV w., barokowa ambona z XVII w. Oraz epitafia drewniane z malowidłem wotywnym i polskim napisem z 1676 r., a także wiele innych przedmiotów jak: krzyże, lichtarze, fragmenty starych ołtarzy.

Siódmy punkt pielgrzymki: Stare Olesno, kościół pw. św. Marii Magdaleny.

Drewniany kościół parafialny w Starym Oleśnie wybudowany został w 1680 r. Był to okres intensywnej budowy kościołów na Opolszczyźnie. Kościół orientowany, konstrukcji zrębowej, z wieżą budowaną na słup. Prezbiterium zamknięte ścianą prostą, przy nim zakrystia. Nawa szersza od prezbiterium, do niej od zachodu przylega wieża, po jej bokach dwa składziki. Prezbiterium nakryte pozornym sklepieniem kolebkowym, nawa stropem płaskim. Wnętrze ścian oszalowane deskami. Tęcza o ściętych narożnikach. Chór wsparty na 2 słupach. Okna zwieńczone półkoliście. Ściany na zewnątrz pobite gontem. Dachy siodłowe. Ściany wieży pochyłe, szalowane, u góry izbica nakryta ośmiobocznym dachem namiotowym. Nad nawą czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę, nakryta daszkiem gontowym. Obraz Matki Boskiej z XVII w. Stacje drogi krzyżowej z XIX w. o charakterze ludowym. Ołtarz posoborowy z płaskorzeźbą Ostatniej Wieczerzy i nowoczesna ambona są dziełami zakopiańskich snycerzy.

W Starym Oleśnie pani organizatorka wyprawy poczęstowała nas pyszną zupą i bułkami.

Kościół w Oleśnie pw. św. Anny.

Dwa kilometry za miastem w szczerym polu w 1444 r. powstała kaplica, związana z cudownym ocaleniem panny przed napastnikami. Obecny kościół pątniczy, orientowany, zbudowano w 1518 r. Do ówczesnego korpusu dobudowanych zostało w 1668 pięć kaplic, a w roku 1707 dodano zakrystię. Wykonawcą tych prac był słynny Marcin Snopek. Kościół stoi na cmentarzu w otoczeniu drzew, dokoła niego droga krzyżowa na murowanych słupach. Część pierwotna kościoła konstrukcji zrębowej jest na nowszym podmurowaniu. Budowla ma charakter gotycki, posiada gotyckie wnętrze, ołtarze (ograbione z zabytkowych figur w 1994 r.) i rzeźbę św. Anny. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim zakrystia z lożą na piętrze. Nawa szersza, prostokątna, przy niej od południa szerokie przejście do części centralnej, gwiaździście połączonych pięć kaplic (renesansowo - barokowych). W prezbiterium i nawie stropy płaskie. Belka tęczowa z napisem dotyczącym konsekracji kościoła w 1518 r., wsparta na 2 słupach profilowanych z cokołami. Na belce grupa Ukrzyżowania. Chór muzyczny o prostym parapecie, wsparty na 2 słupach. Wejście od zachodu zwieńczone półkoliście; drzwi klepkowe. Na zewnątrz, wokół nawy, prezbiterium i dojścia do kaplic wsparte na słupach soboty. Zadaszenie sobót i ściany nad nimi pobite gontem. Wysokie dachy siodłowe, kryte gontem, nad prezbiterium dach trójspadowy. Od zachodu nad nawą dobudowana czworoboczna wieża. Hełm wieży baniasty z ośmioboczną iglicą pobitą blachą. Od wschodu nad nawą okrągła wieżyczka na sygnaturkę, zwieńczona również baniastym hełmem pobitym blachą. Część centralna: na rzucie gwiaździstym utworzonym z sześcioboku wybudowano 5 kaplic (szósty bok przejście do kościoła). W środku kopuła na 6 słupach, sześciopolowe pozorne sklepienie kopulaste. W kaplicach pozorne sklepienie kolebkowe. Okna w kaplicach w kształcie przenikającego w kwadrat czworoliścia. Na zewnątrz ściany pobite gontem z lisicami. Kościół odpustowy i pątniczy św. Anny w Oleśnie znany i odwiedzany jest przez rzesze pielgrzymów nie tylko z Polski. Wspaniałe rozwiązanie architektoniczne i bogato wyposażone wnętrze czynią go najpiękniejszym kościołem drewnianym w Polsce.

Kolejny przystanek: Wędrynia, kościółek pw. św. Jana Chrzciciela.

W 1447 r. istniał w Wędryni mały kościółek (kaplica). Obecny zbudowany na przełomie XVII/XVIII w., wieżę dobudowano do nawy w 1818 r. Kościół drewniany, orientowany, zrębowej. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim zakrystia. Nawa szersza, prostokątna z kruchtą. Wnętrze nakryte stropem płaskim. Chór muzyczny wsparty na słupach, które stanowią podstawę kwadratowej wieży, o ścianach pionowych, nakrytej dachem czterospadowym, o wydętych połaciach. Na zewnątrz, w połowie wysokości ścian zadaszenie. Powyżej zadaszenia ściany pobite gontem. Dachy siodłowe gontowe, nad zakrystią oddzielny, wysoki dach czterospadowy. Nad nawą sześciokątna wieżyczka z latarnią, nakryta baniastym hełmem. Wyposażenie wnętrza późnobarokowe z XVIII w. Obrazy: św. Anna Samotrzecia i św. Antoni o charakterze ludowym. Rzeźba św. Jana Nepomucena - ludowa. Stacje drogi krzyżowej z XIX w.

Ostatni punkt pielgrzymki: Bierdzany.

Już w 1410 r. istniał w Bierdzanach drewniany kościół pw. św. Walentego, na miejscu którego wybudowano w 1711 r. obecny. Był on kilkakrotnie odnawiany (1930, 1951, 1961). Znajduje się on w centrum wioski na niewielkim podwyższeniu, w otoczeniu starych dębów. Kościół o charakterze barokowym, orientowany, konstrukcji zrębowej, z wieżą konstrukcji słupowej, nakrytej baniastym hełmem zakończonym wieżyczką z latarnią. Nad skrzyżowaniem transeptu i nawy umieszczono sześcioboczną wieżyczkę na sygnaturkę zakończoną hełmem baniastym z latarnią. Krótkie prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim zakrystia z lożą kolatorską, na piętrze. Nieco szersza nawa z transeptem. Wewnątrz stropy płaskie, w prezbiterium ze skośnymi odcinkami po bokach. W 1961 r. w czasie restauracji kościoła odkryto wewnątrz piękną polichromię z kompozycjami figuralnymi o tematyce sakralnej - zapełnia ona wszystkie ściany obrazując tematykę Starego i Nowego Testamentu. Ciekawostką jest namalowana przy bocznych drzwiach wyjściowych śmierć. W północnym ramieniu transeptu pięknie wykonany przez mistrza stolarskiego Kaspra Żołądka ołtarz z 1718 r. Chór muzyczny wsparty na 4 słupach. Okna w zakrystii zamknięte odcinkowo, w prezbiterium koliste. Drzwi ze starymi okuciami. W ołtarzach piękne kolorowe obrazy i rzeźby świętych. Dwa zabytkowe dzwony: z 1503 i 1521 r. z inskrypcjami minuskułowymi. Stacje drogi krzyżowej z przełomu XVIII i XIX w. ludowe, w ramach rokokowych.

Naszą pielgrzymkę zakończyliśmy w Bierdzanach, lecz została nam przybliżona historia jeszcze jednego drewnianego kościółka - pw. św. Marcina w Ochodzach.

Drewniany kościół św. Marcina został zbudowany w Komprachcicach w 1702 r., dzięki miejscowemu proboszczowi Tomaszowi Kalecie. W 1942 r. przeniesiony na obecne miejsce w Ochodzach. Jest konstrukcji zrębowej, na podmurowaniu, z wieżą budowaną na słup. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim zakrystia. Nawa szersza z kruchtą i kwadratową wieżą. Wnętrze nakryte stropami płaskimi. W tęczy, zamkniętej łukiem półkolistym, gotycka grupa Ukrzyżowania z rzeźbami świętych Piotra i Pawła (XVII w.). Wejścia pod wieżą i w kruchcie zwieńczone łukiem. Chór muzyczny wsparty na 6 słupach. Ściany od zewnątrz pobite gontem. Wieża o ścianach pionowych, nakryta dachem czterospadowym. Dachy siodłowe kryte gontem. Nad nawą wieżyczka na sygnaturkę zakończona cebulastym hełmem. Ołtarz główny późnobarokowy z XVIII w. z figurami /świętych: Marcina, Mikołaja i Grzegorza oraz Floriana i Jana Nepomucena. Ambona z I poł. XVIII w., wsparta na 2 słupach. Chrzcielnica barokowo-ludowa z XVIII w.; na pokrywie chrzcielnicy rzeźba chrztu w Jordanie. Stacje drogi krzyżowej barokowo-ludowe z XVIII w. (obecnie w Muzeum Diecezjalnym w Opolu). Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego, barokowa z XVIII w. (także w Muzeum Diecezjalnym). Dzwon z 1735 r. odlany w Nysie. W tym kościele nie byliśmy, gdyż znajduje się tak blisko naszej miejscowości, iż każdy może tam wstąpić sam, obejrzeć i pomodlić się.

Pogoda dopisała w tym dniu, w drodze powrotnej w autokarze wielbiliśmy Pana śpiewając pieśni. Pielgrzymkę zorganizowała pani Gabriela Gwóźdź z Nowej Kuźni.